Cel programu

     Program Unii Europejskiej "Owoce w szkole" został powołany
do życia jako inicjatywa mająca na celu odwrócenie niekorzystnych
 tendencji dotyczących zwyczajów żywieniowych dzieci, a w
szczególności niewystarczającego spożywania owoców i warzyw.

     Głównymi celami programu są trwała zmiana nawyków
 żywieniowych dzieci poprzez zwiększenie udziału
 owoców i warzyw w ich codziennej diecie oraz
propagowanie zdrowego stylu życia poprzez działania 
towarzyszące o charakterze edukacyjnym
realizowane w szkołach.

       Program "Owoce w szkole" jest jednym z narzędzi
dostępnych dla szkół, 
dzięki któremu mogą kształtować i rozwijać prozdrowotną edukację
najmłodszych uczniów oraz w rzeczywisty sposób wpływać na ich dietę.

Geneza programu

        W Unii Europejskiej nadwagę ma około 22 mln
 dzieci, a ponad 5 mln z nich cierpi na otyłość.
Według przewidywań liczba ta każdego roku
będzie rosnąć o kolejnych 400 tys. dzieci.
Ważną rolę w zwalczaniu tego problemu może
odegrać poprawa sposobu odżywiania, w szczególności
spożywanie odpowiednich ilości owoców i warzyw.
Światowa Organizacja Zdrowia zaleca codzienne
spożycie 400 gramów owoców i warzyw na osobę,
jednakże większość Europejczyków nie osiąga tego
 celu, a tendencja zniżkowa jest szczególnie widoczna
 u młodych ludzi. Program Wspólnej Polityki Rolnej
?Owoce w szkole? powstał jako jedno z priorytetowych 
działań Komisji Europejskiej zmierzających do poprawy s
tanu zdrowia i sposobu odżywiania dzieci oraz redukcji
ryzyka poważnych problemów zdrowotnych na późniejszym
etapie życia.

     Program został uruchomiony w Unii Europejskiej
od roku szkolnego 2009/2010. Bierze w nim udział
większość państw członkowskich UE, w tym również
Polska. Program finansowany jest ze środków pochodzących 
z budżetu UE (75%) oraz środków pochodzących z
budżetu krajowego (25%).

Na czym polega program?

• Program ma na celu ukształtowanie wśród dzieci trwałego nawyku 
  spożywania owoców i warzyw, poprzez udostępnianie dzieciom
  owocówi warzyw oraz specjalne działania edukacyjne promujące
  zdrową dietę oraz styl życia.
• Program skierowany jest do uczniów klas I-III szkół podstawowych.
  Dzieci otrzymują kilka razy w tygodniu porcje owocowo-warzywne,
  które spożywają w szkole. Dzieciom udostępnia się:

- świeże owoce (jabłka, gruszki, truskawki),
- świeże warzywa (marchew, paprykę słodką, rzodkiewki),
- soki owocowe, warzywne oraz owocowo ? warzywne.

•  Ponadto szkoły podstawowe uczestniczące w programie realizują
  skierowane do dzieci specjalne zajęcia o charakterze edukacyjnym
  dotyczące zdrowego odżywiania.

• Minimum wysiłku dla szkoły ? maksimum korzyści dla uczniów

• Koncepcja programu została opracowana w taki sposób, aby program
  przyniósł jak najwięcej korzyści dzieciom, a jednocześnie nie stanowił
  zbyt dużego obciążenia organizacyjnego dla szkoły:

• Kilka wariantów udziału w programie ? szkoła może wybrać najbardziej
  dogodną dla siebie opcję, tj.: skorzystać z usług dostawcy gotowych
  porcji owocowo-warzywnych lub samodzielnie je organizować i rozliczać się z ARR.

- Kształtuje u dzieci i młodzieży nawyk regularnego spożywania 
różnorodnych owoców i warzyw poprzez zapewnienie uczniom
bezpłatnego dostępu do owoców i warzyw, zalecanych do spożycia
w codziennej diecie,

- Owoce i warzywa spożywane są w grupie, wśród rówieśników, co 
sprzyja utrwalaniu się pozytywnych nawyków żywieniowych i
przełamywaniu niechęci przed jedzeniem określonych produktów,

- Program stanowić może element różnorodnych inicjatyw edukacyjnych 
realizowanych w szkole, dotyczących prawidłowego odżywiania oraz zdrowego
stylu życia, w szczególności poprzez realizowane w ramach programu
obowiązkowe działania edukacyjne.

Program "Owoce w szkole" skierowany jest do uczniów klas I-III szkół podstawowych.
Każde dziecko uczestniczące w programie otrzymuje bezpłatnie, jednorazowo
porcję składającą się z jednego produktu owocowego i jednego produktu warzywnego.

Szkoła podstawowa zainteresowana udziałem w programie?Owoce w szkole?
może wybrać najkorzystniejszą dla siebie formę uczestnictwa w programie spośród
dwóch wariantów. Szkoła może we właściwym miejscowo ze względu na
siedzibę szkoły Oddziale Terenowym Agencji Rynku Rolnego:
złożyć odpowiednie zgłoszenie uczestnictwa w programie a po wpisaniu jej na
Listę szkół zgłoszonych do programu "Owoce w szkole" na dany semestr danego
roku szkolnego, podpisać Umowę nieodpłatnego dostarczania do szkoły
podstawowej owoców i warzyw w ramach programu ?Owoce w szkole? z
 zatwierdzonym do udziału w programie dostawcą, który będzie organizował
dostawy owoców i warzyw do szkoły,

LUB
złożyć odpowiedni wniosek o zatwierdzenie uczestnictwa w programie i po uzyskaniu
zatwierdzenia Dyrektora OT ARR samodzielnie pozyskiwać i udostępniać owoce i
warzywa dzieciom z klas I-III uczęszczającym do tej szkoły, a następnie wnioskować
do ARR o pomoc.

Szczegółowe zasady uczestnictwa w programie "Owoce w szkole"
określone są w Warunkach uczestnictwa w programie "Owoce w szkole".

Styl Życia

Istnieje szereg elementów wpływających na ogólny stan zdrowia organizmu.
Rodzaj pożywienia jest jednym z nich. Już od czasów starożytnych funkcjonuje
pojęcie ?diety? jako stylu życia. Dieta to, zatem nie tylko spożywany pokarm,
a także aktywność fizyczna orazdbałość o odpowiednią kondycję i regenerację
organizmu.

Sposób żywienia

Odżywianie się człowieka zarówno dorosłego, jak i w fazie rozwoju jest
jedną z funkcji niezbędnych do zachowania życia. Od narodzin aż po
schyłek swoich dni organizm ludzki 
jest w stanie wykorzystać niemal 73 tony pożywienia.

Ilość oraz jakość pokarmu spożywanego dzień po dniu ma zasadniczy
wpływ na skład ciała, czyli m.in. na ilość tkanki tłuszczowej, masy
kostnej, wody, czy też na ilość białka w postaci 
tkanki mięśniowej.

Zwyczaje żywieniowe

W przypadku dzieci za rodzaj pożywienia, które trafia na stół, lub
za zawartość pojemnika z drugim śniadaniem w szkolnym plecaku
odpowiadają rodzice. Mają tym samym możliwość 
kształtowania nawyków żywieniowych, co jest tym istotniejsze, że
obecne dzieci w późniejszym życiu niełatwo będą mogły zmienić swoje
przyzwyczajenia. Jeżeli za wzór stawiany jest rodzic, 
którego dziecko widzi podczas regularnego spożywania np. warzyw
 i owoców istnieje duża szansa, że powtórzy te zachowanie. W odwrotnej
sytuacji ? gdy brak prawidłowych nawyków 
w rodzinie, dziecko ma znacznie utrudnione zadanie, jeśli chodzi
o wpojenie sobie zasad
zdrowego żywienia. Młodzież szkolna wzoruje się w swoich zachowaniach
(tych związanych z wyborami żywieniowymi) w dużym stopniu na
grupie rówieśniczej. Z tego względu programy 
takie jak Owoce w szkole mają bardziej podatny grunt do działania.

Dzieci vs dorośli

Różnica w zapotrzebowaniu na energię pozyskaną z pożywienia
uwarunkowana jest wiekowo.
W przypadku najmłodszych dzieci, od chwili urodzenia do drugiego
roku życia w przeliczeniu na każdy kg masy ciała zapotrzebowanie
energetyczne jest największe w związku z bardzo 
intensywnym wzrostem. Stosunkowo duże zapotrzebowanie
energetyczne występuje również w czasie okresu dojrzewania.
Przy określaniu wartości energetycznej dziennego jadłospisu 
należy też pamiętać o poziomie aktywności dziecka.
Dziecko bardzo ruchliwe i często angażujące się w różne sporty
będzie wymagało większej ilości pokarmu dla zachowania 
odpowiedniej dla jego wieku masy ciała.

Większość zaleceń żywieniowych stosowanych wobec dorosłych
ma swoje odzwierciedlenie w wytycznych wobec dzieci.
Podkreśla się przede wszystkim urozmaicony sposób żywienia
i codzienną aktywność fizyczną. Urozmaicone żywienie dzieci
polega na wykorzystaniu
produktów ze wszystkich grup żywności, tj.:

- produktów zbożowych,

- owoców i warzyw,

- produktów mlecznych (mleka oraz ich przetworów)

- produktów o wysokiej zawartości białka (mięsa, ryb, jaj)

- produktów tłuszczowych (m.in. oleju, masła)

Nie należy zapominać o:

- porcji warzyw/owoców w każdym posiłku

- 3-4 porcjach mleka lub jego przetworów dziennie

- 2 porcjach produktów o wysokiej zawartości białka: chudego mięsa, ryb, jaj

- Pomimo stosunkowo dużego zapotrzebowania energetycznego u dzieci
należy ograniczać:

- słone przekąski,

- słodkie napoje i słodycze
 

                         BROSZURA                     PLAN LEKCJI DO POBRANIA 

(kliknij na ikonę i pobiarz bezpłatnie) 
 

Bibliografia:

1. Gawędzki J., Hryniewiecki L.: Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywienia.
PWN, Warszawa 2004.

2. www.izz.waw.pl: 06.10.2011r.