Europejski Fundusz Społeczny
Czym jest EFS?
Europejski Fundusz Społeczny jest głównym instrumentem finansowym Unii Europejskiej umożliwiającym
wspieranie zatrudnienia, poprawę warunków pracy i wyrównanie szans dla wszystkich obywateli UE poszukujących
pracy. Jego działalność polega na inwestowaniu w zasoby ludzkie w Europie – pracowników, młodzież i wszystkich
ludzi szukających pracy. Dofinansowanie z EFS w wysokości 10 miliardów euro rocznie przyczynia się do zwiększenia
szans na zatrudnienie dla milionów Europejczyków, przede wszystkim dla tych, którzy mają trudności ze znalezieniem
pracy.
Unia Europejska dąży do zwiększenia liczby miejsc pracy i poprawy warunków zatrudnienia oraz rozwoju integracji społecznej.
Założenia te są podstawą strategii Europa 2020 na rzecz inteligentnego, trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego
włączeniu społecznemu w UE. Wyzwania te są szczególnie istotne w obecnej sytuacji gospodarczej. EFS odgrywa ważną
rolę w realizowaniu celów Europy oraz w łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego – przede wszystkim wzrostu bezrobocia
i poziomu ubóstwa.
Określanie priorytetów
Komisja Europejska, wspólnie z państwami UE, określa priorytety EFS i sposoby wykorzystania jego środków. Jednym z
priorytetów jest poprawienie zdolności adaptacyjnych pracowników poprzez nowe umiejętności, a także nadanie nowego
impulsu do rozwoju przedsiębiorstwom dzięki nowym metodom pracy. Inne projekty dotyczą poprawy dostępu do zatrudnienia:
na przykład przez ułatwienie absolwentom wejścia na rynek pracy lub organizowanie szkoleń zwiększających szanse mniej
wykwalifikowanych osób na znalezienie zatrudnienia. Szkolenia zawodowe i możliwości kształcenia ustawicznego zapewniające
nowe kwalifikacje stanowią zresztą znaczną część wielu projektów EFS. Kolejnym priorytetem jest pomaganie członkom
grup w niekorzystnej sytuacji społecznej w znalezieniu pracy. Skupienie się na grupach w niekorzystnej sytuacji wchodzi w
skład działań promujących włączenie społeczne, jako że zatrudnienie odgrywa ważną rolę w tym procesie. Obecne spowolnienie
gospodarcze przyczyniło się do zdwojenia wysiłków na rzecz zatrzymania ludzi na rynku zatrudnienia lub ułatwienia im szybkiego
powrotu do pracy.
Projekty dla ludzi
Europejski Fundusz Społeczny nie jest biurem pośrednictwa pracy i nie dysponuje ofertami zatrudnienia. Jego działalność polega
na finansowym wspieraniu dziesiątków tysięcy lokalnych, regionalnych i krajowych projektów związanych z zatrudnieniem: od
przedsięwzięć na rzecz zatrudnienia niepełnosprawnych, prowadzonych przez niewielkie organizacje charytatywne, po ogólnokrajowe
inicjatywy promujące szkolenia zawodowe wśród ogółu społeczeństwa.
Projekty wspierane przez EFS są przeznaczone dla różnych grup docelowych, zatem różnią się właściwościami, skalą i celami.
Niektóre są związane z systemami kształcenia, nauczycielami i uczniami, inne dotyczą młodzieży i osób starszych poszukujących
pracy, zaś jeszcze inne – potencjalnych przedsiębiorców, bowiem w centrum działań EFS są ludzie.
Jak działa EFS
Każde państwo członkowskie przyjmuje we współpracy z Komisją Europejską jeden lub kilka programów operacyjnych
w ramach finansowania EFS w siedmioletnim okresie programowania. Programy operacyjne ustalają priorytety dla
działań EFS i cele do zrealizowania.
UE przekazuje środki EFS państwom członkowskim i regionom, które wykorzystują je do finansowania realizowanych przez
siebie programów operacyjnych. W ramach tych programów finansuje się projekty związane z zatrudnieniem, realizowane
przez publiczne i prywatne instytucje, nazywane beneficjentami. Projekty realizowane są na rzecz ich uczestników, którymi
są zazwyczaj osoby prywatne, ale również firmy lub organizacje.
Partnerska współpraca
Europejski Fundusz Społeczny został stworzony i wprowadzony wspólnie przez Komisję Europejską oraz władze krajowe i regionalne.
We współpracy tej biorą udział również inni partnerzy, np. organizacje pozarządowe i pracownicze, które uczestniczą w określaniu
strategii EFS i nadzorowaniu jej wdrażania. Partnerska współpraca jest najlepszym sposobem na zapewnienie, że przyznane środki
będą użytkowane tak skutecznie, jak to tylko możliwe, zgodnie z potrzebami określonych regionów lub społeczności. Działalnością
EFS kierują ponadto dwie inne ważne zasady:
- Współfinansowanie budzi poczucie odpowiedzialności zarówno na poziomie władz krajowych, jak i regionalnych. Do finansowania
- EFS dochodzą zawsze środki publiczne lub prywatne. Stopy współfinansowania wynoszą od 50 do 85% (w wyjątkowych przypadkach
- do 95%) całkowitych kosztów projektu w zależności od względnej zamożności danego regionu.
- Współzarządzanie umożliwia rozłożenie odpowiedzialności na odpowiednich poziomach władzy: Wytyczne EFS są określane na
- poziomie europejskim na podstawie konsultacji z różnymi zainteresowanymi stronami, zaś programy operacyjne są ustalane w
- oparciu o rozmowy pomiędzy władzami krajowymi i Komisją. Wdrażaniem projektów w terenie w ramach programów operacyjnych
- zarządzają odpowiednie władze w poszczególnych państwach.
Finansowanie oparte na potrzebach
Zakres pomocy EFS oraz rodzaje objętych finansowaniem projektów są różne w poszczególnych regionach i zależą od ich względnej
zamożności. Regiony UE dzieli się na trzy kategorie na podstawie PKB na mieszkańca w regionie w porównaniu ze średnią dla
UE (UE z 27 państwami członkowskimi).
Fundusze strukturalne (EFRR i EFS) - kwalifikowalność na lata 2014-2020
Żródło: http://ec.europa.eu